Pytanie prejudycjalne do TSUE w sprawie sygn. Akt III C 1454/24, sprawa w TSUE pod sygn. C-510/25

Pytanie prejudycjalne do TSUE w sprawie sygn. Akt III C 1454/24, sprawa w TSUE pod sygn. C-510/25

W związku z wątpliwościami powstałymi na tle interpretacji wyroku TSUE z 19 czerwca 2025 r. C-396/24, sądy krajowe kierują kolejne zapytania do TSUE.

Sąd Okręgowy w Warszawie w sprawie sygn. Akt III C 1454/24 zgodnie z postanowieniem z dnia 28 lipca 2025 r., działając na podstawie art. 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z pytaniem prawnym o następującej treści:

1. Czy art. 6 ust. 1 w związku z art. 7 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 roku w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwiają się one stosowaniu przy rozliczeniu stron nieważnej umowy kredytu rozwiązania, w którym roszczenie konsumenta o zwrot świadczeń spełnionych w wykonaniu takiej umowy jest z urzędu kompensowane przez sąd orzekający z roszczeniem banku o zwrot wypłaconego kapitału kredytu, co w rezultacie powoduje, że roszczenie konsumenta z powyższego tytułu powstaje dopiero w momencie gdy suma jego świadczeń przekracza kwotę wypłaconego mu kapitału kredytu?

2. Czy art. 6 ust. 1 w związku z art. 7 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 roku w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwiają się one ograniczaniu prawa konsumenta do odsetek za opóźnienie od wszystkich świadczeń spełnionych przez niego na rzecz banku w wykonaniu nieważnej umowy kredytu? Ponadto czy 1 przepisy te stoją na przeszkodzie takiej wykładni prawa krajowego, według której konsumentowi nie przysługują odsetki za opóźnienie od wszystkich świadczeń na rzecz banku spełnionych w wykonaniu nieważnej umowy kredytu?

Jednocześnie w powyższej sprawie sygn. Akt III C 1454/24 Sąd Okręgowy w Warszawie na podstawie art. 177 § 1 pkt 3) ze zn. 1 kpc zawiesił postępowanie w niniejszej sprawie do czasu udzielenia przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej odpowiedzi na powyższe pytania prejudycjalne.

W uzasadnieniu postanowienia w sprawie sygn. Akt III C 1454/24 Sąd Okręgowy w Warszawie wskazuje, że teoria salda:

a.   jest sprzeczna z celami dyrektywy 93/13/EWG, która wymaga skutecznej ochrony konsumenta i pełnego odstraszającego efektu sankcji za stosowanie klauzul abuzywnych,

b.   godzi w zasadę skutecznej ochrony sądowej konsumenta ;

c.     nie znajduje oparcia w przepisach prawa polskiego – jest sprzeczna z art. 405, 410 i 411 k.c., które regulują bezpodstawne wzbogacenie i świadczenie nienależne. Przepisy te nie przewidują mechanizmu automatycznej kompensacji świadczeń lecz przyjmują istnienie odrębnych roszczeń każdej ze stron;

d.   to rozwiązanie wyjątkowe które nie znajduje obecnie podstawy także w przepisach prawa europejskiego czy orzecznictwie sądów europejskich,

e.    wprowadza kompensację z urzędu bez podstawy prawnej ,

f.     ignoruje wolę konsumentów-kredytobiorców;

g.   nie uwzględnia faktu, że wadliwość umowy kredytowej jest efektem nadużycia przewagi kontraktowej przez banki i nie określa jasno zasad rozliczeń stron.

Zdaniem Sądu (…) dopuszczenie teorii salda (…) może zniechęcać konsumentów do dochodzenia roszczeń wynikających z zawarcia w umowach nieuczciwych warunków. Jednocześnie możliwość dochodzenia w ramach teorii dwóch kondykcji całości należności uiszczonych na rzecz banków wraz z odsetkami łagodzi negatywne skutki zawierania w umowach nieuczciwych warunków umownych dla konsumentów, skoro dzięki odsetkom mogą oni liczyć na rekompensatę niedogodności związanych z często kosztownym i długotrwałym procesem sądowym. Tymczasem stosowanie teorii salda pozbawiłoby konsumentów tych odsetek, a takiej sytuacji trudno byłoby mówić o skutecznym efekcie zniechęcającym przedsiębiorców do stosowania nieuczciwych warunków umownych. Mogłoby być też czynnikiem zachęcającym banki do wydłużania czasu zwrotu spełnionych przez konsumenta należności. Wreszcie do stosowania teorii salda nie ma podstawy w przepisach prawa polskiego.

Sprawa powyższych pytań prejudycjalnych Sądu Okręgowego w Warszawie zarejestrowana jest TSUE pod sygn. C-510/25 oraz oczekuje na rozpatrzenie.